Yutak Görevi Yutak Başlıca Görevleri

Yutak, diğer adıyla farinks, ağız boşluğu ile yemek borusu arasında yer alan, yaklaşık 12-14 cm uzunluğunda, tüp şeklinde, kas ve mukozadan oluşmuş bir organdır. Üst bölümü kafatasının alt kısmında, alt bölümü ise altıncı boyun omuru hizasında bulunur. Yutak, görevini yerine getirebilmesi için konumlandığı yerde bağlantıda bulunduğu diğer uzuvlarla ilişkili bir haldedir. Buna göre yutağın en üstteki kısmı, önünde bulunan burun boşluğu ile bağlantı halinde iken, alt ucu ise yemek borusuyla bağlantılıdır. Yutağın yemek borusuna bağlandığı bu kısım, sindirim kanalının en dar yeridir. Yutak organı yukarıdan aşağıya doğru nazofarinks, orofarinks ve laringofarinks adı verilen toplam üç bölümden meydana gelir.

Yutağın bölümlerinden nazofarinks adı verilen kısmının, önünde yer alan burun boşluğuyla burun arka delikleri aracılığıyla bağlantısı vardır. Yutağın hareketsiz olan tek yeri burasıdır. Orofarinks yan duvarlarına östaki kanalları açılır. Nazofarinksin alt kısmı damağın en arka bölümüdür.

Yutma işlemi esnasında damağın bu kısmı yukarıya doğru hareketlenir ve nazofarinksin alt kısmını kapatır. Burada yutak, görevini gereği, ağızdan alınan ve yutulan besinlerin nazofarinkse ve oradan da burun boşluğuna kaçmasını önlemiş olur. Yutma işlemi esnasında besin maddeleri orofarinksten laringofarinkse geçiş yapar. Fakat bu esnada yutaktaki lokmanın, laringofarinks boşluğu önünde yer alan gırtlak boşluğuna girmemesi gerekir. Yutak burada; yutma görevini yaparken, gırtlağın en üst kısmında yer alana epiglot isimli bir kapakçık, gırtlağın girişini kapatıp, yutak tarafından yutulan lokmaların gırtlağa kaçmadan laringofarinkse, buradan da yemek borusuna geçmesini sağlar. Görüldüğü üzere yutak görevleri arasında hem solunum hem de yutma işlevinde hava ya da besin tanelerinin ilgili uzuvlara ulaşmalarına imkân veren ve bunu sağlayan bir geçit olma işlevleri bulunur. Ayrıca, yutakta bulunan bademcikler sebebiyle vücudun mikroplara karşı savunma yapması da yutağın görevleri arasında önemli bir yer teşkil eder.

Yutak, solunum ve sindirim sistemlerinin kesiştiği önemli bir bölgedir. Ayrıca, yutak kaslarının koordine hareketleri, yutma refleksinin düzgün çalışmasını sağlar. Bu refleks, beyin sapındaki yutma merkezi tarafından kontrol edilir. Yutma işlemi, ağızda başlayan ve yemek borusunda sonlanan karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte, yutak kaslarının koordinasyonu, besinlerin doğru yöne yönlendirilmesi açısından kritik öneme sahiptir.

Yutak bölgesinde bulunan bademcikler (tonsiller), vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olarak işlev görür. Bu dokular, solunum ve sindirim yollarına giren patojenlere karşı ilk savunma hattını oluşturur. Bademcikler, lenfoid dokudan oluşur ve lenfositler (beyaz kan hücreleri) içerir, bu da vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur.